چگونه رقبای خود را آنالیز و تحلیل کنیم

با سلام به دوستداران سئوبلک
در خدمت شما هستیم با مقاله “چگونه رقبای خود را آنالیز و تحلیل کنیم”
با سئوبلک همراه باشید.

منظور از تحلیل رقبا چیست؟

با تحلیل رقبا و نظارت مداوم بر آن‌ها می‌توانید الگوهای رفتاری آن‌ها را پیش‌بینی کنید و با تغییر استراتژی رقابتی خود، یک قدم جلوتر از آن‌ها باشید. به این فرآیند، تحلیل رقبا می‌گویند.
شما دوست دارید اطمینان خاطر داشته باشید که خریداران، همیشه محصول شما را انتخاب کنند و می‌خواهید مزیت رقابتی ارزشمندی نسبت به رقبای خود داشته باشید. این کار چندان دشوار نیست و در قدم اول می‌توانید از جستجوی ساده در گوگل شروع کنید تا رقبای خود را شناسایی کنید. در ادامه به شما کمک می کنیم تا یاد بگیرید چگونه رقبای خود را تجزیه و تحلیل کنید و رویکرد کلی آنان را شناسایی کنید تا مزیت رقابتی خود را توسعه دهید و آن را حفظ کنید.

برای تحلیل رقبا چه کار کنیم؟

1.    برای تحلیل رقبا، وب سایت رقبای خود را از لحاظ تجربه کاربری بررسی کنید.

یک راه برای شناخت رقبا، بررسی وب سایت آن‌هاست که اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار می‌دهد.
وقتی وارد سایت می‌شوید، موارد زیر را بررسی کنید:
عکاسی از محصولات چگونه است؟ آیا امکان بررسی محصول از چند زاویه وجود دارد؟

چه اطلاعاتی را درباره محصول به مشتری ارائه می‌دهند؟ آیا توضیحات آن‌ها کامل است؟ چه اطلاعاتی را جا انداخته‌اند؟

دکمه فراخوان در کجای سایت قرار گرفته است؟ در تحلیل رقبا مهم است بررسی کنید آیا این گزینه در معرض دید کاربر قرار دارد یا واضح نیست؟

آیا رقبای شما قصد دارند ایمیل‌های کاربران را جمع آوری کنند تا در خبرنامه سایت عضو شوند؟ عضویت در خبرنامه چقدر در معرض دید کاربران قرار دارد؟

آیکون عضویت در شبکه‌های اجتماعی آن‌ها در کدام قسمت سایت قرار دارد؟

آیا رقبای شما وبلاگ دارند؟ مطالب وبلاگ خود را هر چند وقت یک بار آپدیت می‌کنند؟ چه نوع مطالبی را در وبلاگ خود می‌گذارند؟

آیا سایت‌ رقبای شما رسپانسیو است و برای موبایل بهینه سازی شده است؟

رقبای شما چه راه ارتباطی برای تماس با مشتریان خود دارند؟ آیا برای پاسخگویی تلفنی ساعت‌های محدودی دارند یا پشتیبانی تلفنی آن‌ها ۲۴ ساعته است؟

چه مدت طول می‌کشد تا به ایمیل‌ها و چت‌های خود پاسخ دهند؟

در تحلیل رقبا مهم است ببینید اگر سایت رقبای شما فروش آنلاین دارد، آیا امکانی دارد که کاربران منصرف شده از مراحل پایانی خرید را پی‌گیری کنند؟

در این صورت، چقدر طول می‌کشد تا ایمیل به ان‌ها ارسال شود؟ چه پیامی ارسال می‌کنند؟

در آگهی‌ها و بنرهای تبلیغی خود، چه اطلاعاتی ارائه می‌کنند؟

تبلیغات آن‌ها چند بار انجام می‌شود؟ در این تبلیغات چه مزایایی را به مشتریان و خریداران بالقوه خود نشان می‌دهند؟

این سوالات به شما کمک می‌کند موقعیت رقبایتان را در بازار تحلیل کنید.

هر سایتی بسته به بازارهای هدف، محصولات یا خدماتی که می‌فروشد، با دیگر سایت ها متفاوت است.

هدف شما در این مرحله این است که نه تنها نقاط قوت و ضعف رقبایتان را پیدا کنید، بلکه به شما کمک می‌کند تا پویاتر از پیش، فکر کنید و در نهایت، مزیت رقابتی کسب و کار خود را پیدا کنید.

2.    موقعیت بازار رقبای خود را شناسایی کنید.

با شناسایی استراتژی فعلی رقبا، قادر خواهید بود تا ضمن تحلیل رقبا، خواسته‌های بازار و انتظارات مشتریان را دریابید.
هنگام تحلیل رقبا از طریق وبسایت، این سوالات را از خود بپرسید:
آیا مشتریان واقعا از آن‌ها خرید می‌کنند؟ آیا به خاطر قیمت مناسب از آن‌ها خرید می‌کنند؟ تجربه خرید مشتریان از رقبا چگونه است؟
رقبای شما چگونه میان محصول و خدمات خود با دیگران تمایز ایجاد می‌کنند؟ بر چه ویژگی‌ها و مزایایی بیشتر تاکید می‌کنند؟ چه چیزی محصول آن‌ها را منحصربه‌فرد می‌کند؟

این سوالات به شما کمک می‌کند تا مخاطبان رقبای خود را شناسایی کنید و جایگاه آن‌ها را در بازار ارزیابی کنید. آن وقت می‌توانید جایگاه خود را نسبت به آن‌ها نیز تعیین کنید.
تا آنجا که برای شما امکان دارد، به دنبال جمع‌آوری اطلاعات باشید.
برای تحلیل رقبا لازم است در بعضی فرآیندها با آن‌ها مشارکت کنید؛ مثلا در خبرنامه رقبای خود ثبت‌نام کنید تا از نوع ارتباطاتی که با مشتریان خود برقرار می‌کنند، باخبر شوید. از زمان ثبت سفارش تا دریافت آن، هوشیار باشید که چه خدماتی از رقیب خود دریافت می‌کنید. نحوه ارسال و بسته‌بندی کالا چگونه است؟ آیا هدیه‌ای به مشتریان خود می‌دهند؟

3.    قیمت محصولات یا خدمات رقبا را کنترل کنید.

یکی از مهم‌ترین عواملی که مشتریان را برای خرید محصول یا دریافت خدمات ترغیب می‌کند، قیمت مناسب است. سعی کنید دریابید که رقبای شما قیمت محصولات را چگونه تعیین می‌کنند؟ لزومی ندارد که قیمت پایین‌تری از رقبا بر روی خدمات و محصولات خود بگذارید، بلکه باید دلیل قیمت بالاتر یا پایین‌تر محصولات تان، برای مشتری توجیه داشته باشد. تحلیل بازار اینجا به کمک شما می‌اید؛ چون ممکن است متوجه شوید که مشتریان حاضرند قیمت بیشتری برای محصول موردنظر پرداخت کنند.

4.    مشکل ارسال محصول را حل کنید.

در تحلیل رقبا متوجه خواهید شد یکی از مواردی که موجب برتری شما در میان رقبای تجاری‌تان می‌شود، نحوه ارسال محصول است. اگر در مرحله‌ای هستید که توانایی پرداخت هزینه ارسال محصول را ندارید، بهتر است این نقص را با اهدای هدیه، کد تخفیف یا مواردی مشابه برطرف کنید.

5.    نظرخواهی از مشتریان را فراموش نکنید.

احترام گذاشتن به مشتری، در واقع تضمین کسب و کار شماست. بنابراین مشتاق شنیدن نظرات مشتریان باشید و به نظرات آن‌ها از تجربه خریدشان، اهمیت بدهید.
مشتریان نقاط قوت و ضعف کسب و کار شما را بیش از خودتان متوجه می‌شوند و به شما کمک می‌کنند که نقایص را برطرف سازید.
سعی کنید علت نارضایتی مشتریان را پیدا کنید؛ چون ممکن است این دلایل، دافعه زیادی برای دیگر مشتریان شما نیز داشته باشد.

6.    رسانه‌های اجتماعی را مرور کنید.

زمانی که از طریق رسانه‌های اجتماعی به تحلیل رقبا می‌پردازید، تعداد کاربران فعال رقبا نیز می‌تواند مایه دلگرمی شما باشد؛ زیرا نشانه خوبی برای آن است که بازار برای محصول شما وجود دارد. رسانه‌های اجتماعی به شما اطلاعات خوبی درباره محصولات جدید و نیازهای بازار می‌دهد.
مهم نیست که رقبای شما در ده شبکه اجتماعی حساب کاربری داشته باشند، مهم این است که میزان ترافیک حساب‌های کاربری‌شان زیاد باشد. سعی کنید متوجه شوید که رقبای شما از چه کلمات کلیدی برای تبلیغ محصول خود استفاده می‌کنند.

7.    اطلاعات جانبی کسب کنید.

از طریق سایت یا اگهی های استخدام، می‌توانید بفهمید که در حال استخدام نیروی جدید هستند یا نه. این موضوع سلامت کسب و کار و پویایی رقبای شما را نشان می دهد. در ضمن می‌توانید علل بعضی ضعف‌های رقبای خود را حدس بزنید. مثلا شاید علت عدم فعالیت زیاد آن‌ها در شبکه مجازی، نداشتن مدیر بازاریابی باشد و در حال استخدام نیرو برای این موقعیت شغلی باشند.

درباره بودجه رقبایتان جمع‌آوری هرگونه اطلاعاتی می‌تواند مفید باشد. ممکن است تحلیل رقبا به شما بفهماند که رقبای تجاری‌تان در حال جذب سرمایه و بزرگ‌تر شدن باشند و نیاز داشته باشید که بودجه بیشتری برای رقابت فراهم کنید.

منظور از آنالیز رقبا چیست؟

آنالیز رقبا یا انجام تحقیق رقابتی بخش مهمی از تحقیق و برنامه ریزی برای شرکت هایی است که می خواهند کسب وکار خود را گسترش دهند. رصد رقبا به شرکت ها اجازه می دهد تا خدمات رقبای خود را در مقایسه با خود و دیگر رقبا ببینند.
آنالیز رقبا به شما کمک می کند دید جامع تری از بازار و شرایط کسب وکار خود داشته باشید،
بدین ترتیب نقطه ای برای تدوین استراتژی و آغازی قوی خواهید داشت.

یکی از نمونه های موفق آنالیز رقبا، شرکت مایکروسافت است
که توانست برتری خود را در بازار نرم افزارهای سیستم عامل کامپیوترهای شخصی، نسبت به ویندوز (Windows) و داس (DOS) کسب کند. همچنین مایکروسافت توانست از طریق بازاریابی برتر، تحقیقات و مشارکت های استراتژیک با اکثر فروشندگان سخت افزار که کامپیوترهای شخصی خود را تولید می کردند،
در حوزه صنعت نیز موفقیت کسب کند.

بیشتر بخوانید:

• نمایش نتایج گوگل در سال 2020
• توليد محتوا چيست
• مدیریت ارتباط با مشتری

برای آنالیز رقبا از کجا شروع کنیم؟

صاحب هر کسب و کاری که باشید، هرچقدر که در کارتان موفق باشید
و به اصطلاح بازار را در دست داشته باشید، ناچارید رقبای خود را رصد کنید.
مشتری همیشه حق انتخاب دارد و مهمترین کاری که رقبا انجام می دهند،

جلب کردن توجه مشتریان به محصول تازه واردی است که نقایص محصولات موجود در بازار را رفع کرده است. برای آن که از ظهور رقبا یا محصولات جدیدی که با محصول شما قصد رقابت دارند، غافلگیر نشوید، کارهای زیر را انجام دهید:

1.      تهیه فهرست از رقبا :

برای شروع آنالیز رقبا، ابتدا فهرستی از تمام شرکت هایی که به نظرتان رقبای تجاری شما هستند، تهیه کنید. اگر تعداد شرکت ها از آنچه در ابتدا تصور می کردید بیشتر بود، نترسید. همه رقبای شما به یک اندازه قوی نیستند و هر کدام نقاط ضعف خود را دارند.

2.      دسته بندی رقبا :

پیش از شروع به آنالیز رقبا، ببینید رقبای شما چه سهمی از بازار را با شما شریک هستند؟ رقبا به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند: ۱. رقبای مستقیم کسب و کار که مشتری های شما را هدف خود قرار می دهند؛ ۲. رقبایی که مشتریان متفاوتی دارند و محصولاتی با امکانات کمتر یا بیشتر از محصول شما را به کاربران ارائه می دهند؛ ۳. رقبایی که مشتری های مشترکی با شما دارند؛ اما محصول آنها با محصول شما متفاوت است.

3.    برای آنالیز رقبا :

آن‌ها را بر اساس میزان کوچکی و بزرگی کسب و کارشان دسته بندی کنید. این کار به شما کمک می کند اولویت های رقابتی خود را راحت تر پیدا کنید و با برنامه ریزی، در هر بازه زمانی، با گروه مشخصی از رقبا رقابت کنید. به خاطر داشته باشید که آنالیز رقبا یک استراتژی است و شما نمی توانید این کار را بدون داشتن نظم انجام دهید.

4.     تهیه فهرست از خدمات رقبا :

فهرستی کامل از تمام خدمات و محصولاتی که شرکت های دیگر ارائه می کنند، تهیه کنید.
ممکن است آنها به سراغ شریک های تجاری جدیدی رفته باشند
و در حال توسعه محصول خود باشند و شما تا پیش از این متوجه نشده باشید.

بنابراین این کار را جدی بگیرید. اگر در آنالیز رقبا تنها به دنبال شرکت هایی باشید
که کپی برابر اصل محصول شما را ارائه می کنند، دامنه بررسی خود را محدود نکرده اید،
بلکه بخش ارزشمندی از اطلاعات را از دست دادهاید.

5.     پیدا کردن مزیت رقابتی :

ممکن است فرآیند پیدا کردن رقبا خسته کننده و وقتگیر باشد، اما نتیجه درخشانی دارد و آن این است که می آموزید رقبایتان در چه حوزه هایی و با استفاده از چه استراتژی هایی در حال جلو زدن از شما هستند یا مزیت رقابتی خود را در برابر رقبا بشناسید. بدین ترتیب قادر خواهید بود تا برنامه بازاریابی خود را قوی کرده و توسعه دهید. با پیدا کردن مزیت رقابتی کسب و کار خود می توانید برای ارائه خدمات جدید که هنوز رقبا در آن پیشرفت نکرده اند، برنامه ریزی کنید.

6.    آگاهی از بازارهای جدید :

گاهی در فرآیند بررسی رقبا، بازارهای جدیدی را کشف می کنید
که می تواند به شما کمک کند تا بدون داشتن رقیب، آنها را از آن خود کنید.

برخی رقبا از ورود به حوزه های جدید خودداری می کنند،
آن حوزه ها را پیدا کنید و بر روی آن ها سرمایه گذاری کنید.

7.    ارزیابی محصول :

بعد از جمع آموری اطلاعات آنالیز رقبا باید به سراغ ارزیابی محصول خود بروید. فهرستی از مواردی تهیه کنید که ویژگی های مثبت محصول شما و رقبایتان را نشان می دهد. در این مرحله نه تنها به ارزیابی موشکافانه خود، بلکه به ارزیابی مشتریان خود نیز نیاز دارید. با این کار متوجه علت ارزش و اهمیت محصول خود می شوید.
8.    مقایسه قیمت محصولات خود با محصولات رقبایتان : اگر محصول شما بدون داشتن برتری نسبت به محصولات رقبایتان قیمت بیشتری دارد، بهتر است در قیمت گذاری محصول خود تجدیدنظر کنید. مشتری تنها به دنبال کیفیت بهتر و قیمت مناسب است.

9.    عضویت در شبکه های اجتماعی رقبا : 

بسیاری از بازاریابان برای آن که در رقابت با دیگر شرکت ها موفق باشند،
از رقبای خود خدمات می گیرند و ارتباط خود را با رقیب حفظ می کنند.

آنالیز رقبا از طریق عضویت در شبکه های اجتماعی رقیب یکی از بهترین راه هاست تا از ایونت های مختلف، طرح های تخفیفی و نحوه تبلیغات و شیوه تعامل با مشتری رقیب خود باخبر شوید. همچنین می توانید از شیوه تولید محتوای آنها، میزان موثر بودن تبلیغاتشان را دریابید.

10.     عضویت در خبرنامه های رقبا :

یکی از عرصه هایی که بسیاری از شرکت ها روی آن سرمایه گذاری می کنند، ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی است. عضویت در خبرنامه رقبا به شما کمک می کند اطلاعات مفیدی از آنها کسب کنید؛ مانند آنکه چه مناسبت هایی را برای ارسال پیام انتخاب می کنند، چه مقدار از پیام هایشان به صورت اتوماتیک برای مخابان ارسال می شود، با چه محتوایی سعی در فروش محصول خود دارند و آیا در صورت پاسخ مثبت دادن به ایمیل های ارسالی آنها، وارد قیف فروشی می شوید یا خیر؟ این کار به شما کمک می کند تا استراتژی های بازاریابی خود را معتدل تر کنید.

11.     بررسی سئو رقبا :

معمولا متخصصان بازاریابی از طریق بررسی سئو سایت، وضعیت رقبای خود را رصد می کنند. رایج ترین راه برای آنالیز رقبا، استفاده از ابزارهایی مانند MOZ یا Ahrefs است که نشان می دهد کسب و کارهای رقیب، چه خدماتی را بیشتر تبلیغ می کنند، روی چه کلمات کلیدی ای سرمایه گذاری می کنند و در حال بک لینک گرفتن از چه سایت هایی هستند.

12.     بررسی روش های تبلیغاتی رقبا : 

رقبا نیز مانند شما سعی دارند مشتریان کسب و کار خود را بیشتر کنند
و از روش های مختلف تبلیغات مانند کمپین های کلیکی، کمپین های اینفلوئنسری و… استفاده می کنند.
بهتر است در سایت هایی که رقبای شما تبلیغات می کنند،
شانس خود را امتحان نکنید و به سراغ عرصه های جدیدتری بروید.

شاید بتوانید با شرکت هایی که در حوزه های نزدیک به شما فعالیت می کنند،
همکاری مطلوبی داشته باشید و طریق آنها مشتریان خود را افزایش دهید.

13.    بررسی UI/UX سایت رقبا :

یکی از مهمترین ویترین های فروش هر کسب و کاری، سایت است.
خود را جای مشتری بگذارید و وارد سایت رقیب خود شوید.
بدین ترتیب می توانید رابط کاربری و تجربه کاربری آنها را ارزیابی کنید.
رسپانسیو بودن سایت، بالا بودن سرعت دامنه و… مواردی است که باید در آنالیز رقبا مورد توجه شما قرار گیرد.

14.    در پایان :

به دو سوال مهم پاسخ دهید: «محصول شما در برابر محصول نزدیک ترین رقیب شما چه مزیتی دارد؟» و «محصول شما چه ویژگی منحصر به فردی دارد؟»

به مثال شرکت مایکروسافت بازگردیم. قطعا شرکت مایکروسافت در آنالیز رقبا متوجه این موضوع بوده که رقبای اصلی او اپل و IBM هستند که هردو سیستم عامل ارائه می کنند و برای بازاریابی محصولات خود تلاش زیادی میکنند؛ اما این دو سیستم عامل نقایصی دارند که مایکروسافت با آن ها مواجه نیست. مثلا نرم افزار سیستم عامل مکینتاش اپل تنها بر روی ابزارهای خاصی نصب می شود، بنابراین اپل عملا بخشی از بازار را از دست می دهد و سیستم عامل IBM نیز همین مشکل را دارد. بنابراین مایکروسافت مزیت رقابتی ویژه ای نسبت به اپل و IBM داشت. چنین تحلیل هایی می تواند به شما کمک کند تا نحوه صحیح تعامل با رقبای خود را پیدا کنید.