همیشه در زمان راه‌اندازی یک کسب‌وکار علاوه بر ساختن یک محصول

یا خدمت ارزشمند و یا شکل دادن به یک تیم کاری هم‌نوا و استثنایی انجام فعالیتی که از آن به عنوان تحقیق بازار یاد می‌شود،

بسیار کلیدی و پراهمیت است. از سوی دیگر یکی از اجزای مهم از همین فعالیت تعیین اندازه یا حجم بازار است.

بر اساس تعریف، حجم بازار سنجه‌ای برای تعیین ارزش کل یک بازار مشخص است. این ارزش بازار برای یک دوره زمانی مشخص (عموما یک سال) و بر اساس تعداد و یا ارزش ریالی بیان می‌شود. اهمیت تعیین حجم بازار از آن‌جا ناشی می‌شود که اگر شما حجم بازار خود را نشناسید ممکن است وارد بازاری شوید که به دلیل کم بودن ارزش (یا همان حجم بازار) زحمات شما منجر به کسب سود مناسب نشود.

در حقیقت تلاش برای اندازه‌گیری اندازه بازار علاوه بر یاری رساندن در تعیین حجم ظرفیت موجود و برنامه‌ریزی برای تصاحب سهم بیشتر از این فرصت، تصویری شفاف‌تر از روندهای موجود در بازار را نیز در اختیار شما خواهد گذاشت. برای روشن‌تر شدن مطلب اخیر اجازه بدهید تا بحث را با مثالی ادامه دهیم.

اگر از علاقمندان عکاسی باشید نام کداک (KODAK) برای شما بسیار آشناست.

حتی در ایران خودمان مشابه به بسیاری دیگر از نقاط دنیا برند کداک آنقدر گسترده شده بود که بعضا با خود عکاسی هم مترادف شده بود. در اواخر دهه ۹۰ میلادی تقریبا تمامی عکس‌های دنیا بر روی فیلم‌های کداک گرفته می‌شد.

اما انقلاب دیجیتال ورق را برگرداند به طوری که تعداد دوربین‌های دیجیتال از ۴٫۵ میلیون در سال ۲۰۰۰ به ۲۸٫۳ در سال ۲۰۰۷ رسید. اگر چه اندکی واقع‌بینی و دیدگاه استراتژیک می‌توانست

این تغییر روند در بازار را پیش‌بینی کرده و از آن استفاده نماید اما خودبینی بیش از حد در عدم توجه یا جدی نگرفتن تغییر در حجم بازار، موجب شکستی بزرگ برای این برند بزرگ شد.

١- زیرمجموعه های بازارتان را شناسایی کنید؛

حتی بزرگترین شرکت ها هم تمام بازار را در اختیار ندارند. بر مشتریان اولیه خود تمرکز کنید و قبل از گسترش کار، مطمئن شوید که به گروهی از این مشتریان اولیه دسترسی دارید.

٢- محاسبه اندازه بازار را از بالا به پایین انجام دهید؛

ابتدا اندازه کل بازار موجود را در نظر بگیرید. سپس با توجه به سهم احتمالی رقبایتان، سهمی واقع بینانه از آن بازار را برای خودتان محاسبه کنید.

٣- تحلیلتان را از پایین به بالا انجام دهید؛

تخمین بزنید که می خواهید کجا محصولتان را به فروش برسانید، چه مکان هایی را می توانید در اختیار داشته باشید و چقدر از کالاهای رقیب شما در این مکان ها فروخته می شود. سعی کنید تا حد امکان هدف گرا باشید. این به شما کمک می کند تا بتوانید رشد واقعی ٥ سال آینده تان را ببینید. سپس محاسبات خود را با کل بازار موجود مقایسه کنید.

٤- به رقابت موجود توجه کنید؛

صنعتی که در آن قرار دارید چقدر اشباع است و پیشگامان آن چه بنگاه هایی هستند؟ اگر شما تنها تولید کننده محصولی خاص در صنعت هستید، احتمال دارد که نیمی از بازار را در اختیار بگیرید. ولی به عنوان مثال اگر میخواهید یک خط هواپیمایی جدید تاسیس کنید احتمال به دست آوردن حتی ١٠ درصد از بازار هم بعید به نظر می رسد.

٥- اندازه راکد بازار را محاسبه کنید؛

فعالیت در یک بازار راکد شما را دچار رقابت شدیدی می کند، چون هر ساله باید برای مشتریان ثابتی با دیگر بنگاه ها رقابت کنید. بنابراین باید نسبت به روند حرکت بازار در بلند مدت آگاه باشید.

اندازه‌ی بازار (Market Size )چیست؟

روشهای اندازه گیری حجم بازار

اندازه‌ی بازار از طریق حجم بازار (Market Volume) و پتانسیل بازار (Market Potential) تعریف می‌شود.
حجم بازار نشان دهنده‌ی حجم کلی فروش در یک بازار خاص می‌باشد. بنابراین حجم به تعداد مصرف‌کنندگان و تقاضای معمول آن‌ها وابسته است. علاوه بر این حجم بازار بر اساس کمیت و کیفیت اندازه‌گیری می‌شود.

کمیت می‌تواند به عنوان یک شاخص فنی تعبیر شود مانند گیگاوات در اندازه‌گیری توان یا اعداد برای شمارش برخی اقلام. اندازه گیری کیفی یا کیفیت نیز اکثرا از گردش مالی به عنوان شاخص استفاده می‌کند. بدین معنا که برای کیفیت قیمت‌ها و مبالغ محاسبه خواهند شد.

علاوه بر حجم بازار، پتانسیل بازار نیز حائز اهمیت است.

پتانسیل بازار بالاترین حد تقاضا را تعریف می‌کند و مشتریان بالقوه را می‌سنجد. اگر چه پتانسیل بازار تا حدودی ساختگی است اما اطلاعات خوبی برای تصمیم‌گیری و جهت‌گیری به ما ارائه می‌دهد.

نرخ رشد بازار (Market Growth Rate)

روشهای اندازه گیری حجم بازار

ساده ترین وسیله برای پیش بینی نرخ رشد بازار پیشگویی اتفاقات و شرایط آینده است. این روش ممکن است یک برآورد اولیه دربرداشته باشد‌، با این حال اهمیت بالایی نخواهد داشت. روش بهتر مطالعه برروی روند بازار و رشد فروش محصولات است. این روش شاخص دقیق‌تری نسبت به پیش‌بینی اتفاقات آینده‌، در اختیار ما می‌گذارد.

نقطه‌ی عطف حیاتی نرخ رشد بازار، می‌تواند با ایجاد یک منحنی نفوذ کالا، پیش بینی شود. منحنی نفوذ، میزان مورد قبول بودن یک ایده یا محصول جدید را تفسیر می‌کند.

شیب این منحنی نشان دهنده ی سرعت رشد و گسترش ایده یا محصول بین مشتریان می‌باشد. شکل این منحنی به کمک مطالعه بر روی مشخصات نرخ پذیرش کالاهای مشابه که قبلا به بازار عرضه شده اند،

برآورد می‌شود. این مشخصه توضیح می‌دهد که چگونه تکنولوژی‌های جدید و یا نوآوری‌ها سبب گسترش یک ایده یا محصول بین افراد جامعه می‌شوند و به نوعی چگونه جایگاه نسل قدیمی‌تر خود را اشغال می‌کند.

چگونه اندازه‌ی بازار را برآورد کنیم؟ مدل کسب‌و‌کار و بازارایی(بیزینس پلن-Business Plan) برای استارتاپ‌‌ها

اندازه‌گیری بازار یک وظیفه‌ی مهم برای مدل کسب‌وکار و بازاریابی است. بودجه‌بندی برای تمامی استارتاپ‌ها و کسب‌و‌کارهای نوپا به خصوص آنهایی که به سرمایه گذار نیاز دارند، الزامی و حیاتی است.

حتی اگر استراتژی شما برای سرمایه‌گذاری متفاوت باشد با این حال سرمایه‌گذاران کارآفرینی (Venture Capital)و همچنین سرمایه‌گذاران فرشته (Angel Investor) علاقه به سرمایه‌گذاری بر روی بازاری دارند که پتانسیل بالایی برای رشد و سود‌دهی داشته باشد.

در ادامه با مطالب زیر همراه ما باشید: